zondag, februari 20, 2011

Angst te koop: sms BUURT naar 3040



De koning van de verkooptelevisie, waar is hij gebleven? Mike met zijn kabeltrui en zijn wonderbaarlijke ontdekkingen, wat is er van hem geworden? Hij verkocht dingen waarvan je niet eens wist dat ze bestonden, laat staan dat je ze nodig had. Een goedje dat je auto de bescherming van een space shuttle geeft. Niet te geloven! Echt waar? Echt waar, Mike! Geloof je het niet, nou dan laat ik het je zien! Wacht, ik steek je auto in de fik, Mike! Nee, toch niet mijn auto in de fik? Jawel, dat kan gewoon, ik kan gewoon je auto in de fik steken, want je auto heeft de beschermingslaag van een space shuttle, Mike! Van een space shuttle? Ongelofelijk!

En ik mis de belspelmeisjes. Ik mis ze. Echte talenten zaten er tussen. Urenlang kletsten ze de zender vol, wulps draaiend, knipogend, ingefluisterde grappen makend. Moeiteloos. Je hebt nog maar twee minuten, er belt nu helemaal niemand, je hebt extra veel kans om er door te komen. We zoeken een woord. Het begint met een T, het eindigt met een T en het heeft zes letters. Hij is te moeilijk denk ik, er belt echt helemaal niemand. Een hint: het zit in tomatensoep.

Nog mooier: Astro TV, geschoten in een morsig paars studiootje met papieren bloemen en energiestenen. Daar zit je dan als rondborstige kaartlegster, die zich bij elke beller weer af moest vragen of ze in een grap beland was of een serieuze gek aan de lijn heeft. Ik heb een probleem, ik kom zo moeilijk klaar. Je weet dat je op tv bent? Of: ik werd vannacht wakker, en opeens was ik het kwijt, ik wist het gewoon niet meer. Kunt u me een zetje de goede kant op geven? En dan toch maar die kaarten leggen, want wie weet meent hij het wel.

Die spotjes zijn net als horrorfilms. Een horrorfilm werkt alleen als je er ook echt bang van wordt, en dat verandert steeds. Daar kopen de mensen immers een kaartje voor. In de jaren vijftig creëerden filmmakers gemuteerde buitenaardse wezens die na een atoomontploffing de wereld kwamen overnemen. George A. Romero illustreerde in zijn klassieke zombiefilm Night Of The Living Dead uit 1968 het uiteenvallen van de hoeksteen van de samenleving door een klein meisje een tuinschepje in de borst van haar moeder te laten planten. Tien jaar later liet hij zombies als willoze consumenten ronddolen in een shopping mall, inclusief geluidsbehang.

Commerciële zendtijd, vulling voor een paar centen, maar ook een spiegel van het tijdsgewricht. Het is als de man die met Koninginnedag op de hoek van het Vondelpak zonnebrillen staat te verkopen bij zon, paraplu's bij regen. Het gaat van het jolige consumeren in de jaren negentig, via de oppervlakkige, luie hebberigheid naar de vertwijfelde levensvragen. De bedrijven achter die spotjes moeten zich elke keer opnieuw afvragen wat mensen willen kopen. Het is de enige drijfveer; spelspanning, entertainment, het speelt geen enkele rol van betekenis.

Wat hebben we anno 2011? De Buurtscanner. Sms BUURT en uw postcode naar 3040 en kom te weten hoe veilig uw buurt is. Eén sms en je weet het: zoveel inbraken, zoveel berovingen, zoveel drugsverslaafden, zoveel straattuig. 150 cent per bericht, maximaal drie berichten, en dan kunnen we ons daarna weer naar hartelust onveilig voelen. Slim ondernemen, noemen we dat. Dit is geen angst zaaien, dit is angst oogsten.

Geen opmerkingen: