Drugslijst: songs about reefers, ganja, chronic & white horse

You can judge a book by its cover, you can judge a restaurant by its kaasplankje. En: you can judge a musician by his drugs. Dat realiseerde ik me pas écht ten volle toen ik Harry Shapiro's geweldige boek Waiting For The Man las. Honderd jaar muziekhistorie gekoppeld aan de drugs van het moment. Van de marijuana-rokende jazz-cats tot hiphop uit getto's die door crack overspoeld werden. Grote muziekbladen hebben al meerdere lijstjes gewijd aan de beste drugsliedjes aller tijden, maar wat is er gemakkelijker dan een Drugslijst te maken in Spotify? 275 liedjes over reefers, ganja, needles en chronic.

Harry Shapiro's boek laat geweldig zien hoe de wisselwerking tussen kunstenaar en drugs in zijn werk ging. De opkomst en ondergang bepaalde muziekgenres was soms bijna letterlijk gekoppeld aan die van een bepaald soort drugs. Het schrijft kennelijk toch heel anders met een naald in je arm dan met verdwaald poeder op je bovenlip. Shapiro omschrijft hoe LSD de jaren zestig in een kleurrijke roes voorbij lieten gaan en hoe de sfeer omsloeg met heroïne en cocaïne in de jaren zeventig. Waar punks hun energie vandaan haalden, welk goedje de houserevolutie ontbrandde en welke chemicaliën de legendarische jazz-bands uit de jaren vijftig dreven. Shapiro zegt ergens: als heel de band op heroine speelt en jij bent nuchter, dan is het bijna onmogelijk om in de juiste vibe te komen.

Het mooiste en meest ontroerende verhaal in Shapiro's boek vind ik nog altijd het begin. De eerste jaren van de vorige eeuw, waar zwarte Amerikanen uit het Zuiden van de VS hun geluk zoeken na het afschaffen van de slavernij. Ze werken niet langer op katoenplantages, maar reizen als muzikant mee in de medicine shows. Stel je er een soort rondtrekkend circus bij voor, met entertainment, muziek, en uiteindelijk een dokter die poeders, pillen en drankjes verkoopt. Echt verstand van gezondheidszorg hadden ze toen nog niet, legt Shapiro uit. De middelen die dokters verkochten verhielpen de kwalen niet, ze bestreden enkele de symptomen. De meereizende blueszangers gebruikten de opiaten zoals ongedisciplineerde barmannen af en toe een pilsje te veel tappen.

Die Drugslijst is dan ook meer geworden dan een rij liedjes, het is een fascinerende reis door de pophistorie. Dwars door de genres, dwars door de koffer van de apotheker. Er zijn openlijke songs, maar ook cryptische omschrijvingen. Er zijn complete compilaties te vullen met zangers die een ode brengen aan hun 'geliefde' Mary Jane, die rijden op een White Horse of beloven vanavond geen 'Sugar' in hun koffie te nemen. En dan is er nog Peter Paul & Mary's Puff The Magic Dragon, waarvan de groep destijds met klem ontkende dat het iets met drugs te maken had. Mooi voorbeeld is ook D'Angelo's Brown Sugar, dat je op twee manieren kunt beluisteren: als een liefdesrelaties die omschreven wordt als een drugsverslaving, of andersom.

Je komt verschillende genres drugsliedjes in tegen. Odes aan drugs: van Cab Calloway's Reefer Man tot Mötley Crüe's Dr. Feelgood, van Rick James' Mary Jane tot D12's Purple Pills. De hilarische ode aan Marijuana door The Fugs, die luistert als een katholieke eredienst. Anti-drugsliedjes, zoals James Brown's King Heroin of U2's Bad. De raarste muziek vloeide voort uit LSD, de meest opwindende uit cocaïne, de meest hartverscheurende zonder twijfel uit heroïne. Neil Young's Needle And The Damage Done, over de onomkeerbare gevolgen, Elliott Smith's Needle In The Hay over hoe je jezelf goed kunt verliezen aan het bruine spul, Deftones diep donkere Knife Prty. Goed, 19 uur die in een roes voorbij zullen gaan. Proost. Of hoe zeg je dat?

Met dank aan Sander Kerkhof, Erik Zwennes, Eelco Couvreur, Stefan Plugge, Roland Meijer Drees, Stef, Pac00, Fiona Fortuin, Eric Looge, Theo Ploeg, Peter Hoogeveen en Job de Wit voor hun tips. Aanvullingen? Post ze vooral onder dit artikel. Je vindt de Drugslijst op Spotify, of hieronder in Playlistify.